Zoveel soorten koffie om uit te kiezen…. een overzicht.

In het vorige artikel over de bar en de lekkere paste die je daar kunt eten, heb ik beloofd te schrijven over alle soorten koffie die je er kunt bestellen.

Rond het jaar 1600 kon men op Italiaanse schiereiland als één van de eerste in Europa van koffie genieten. In de loop van de tijd zijn er talloze soorten koffie ontstaan die natuurlijk meestal een Italiaanse naam hebben.

Een ‘gewone’ koffie.

We beginnen met een klassieker: als jullie een espresso willen drinken, dan hoef je alleen maar om een caffè te vragen. Eigenlijk betekent het woord caffè alleen koffie, maar een barista weet dat daarmee espresso bedoeld wordt. Doe dus als de Italianen, bestel een caffè en je krijgt een warm kopje met daarin een klein beetje sterke koffie. Je mag het ook uit een glazen kopje, al vetro, drinken. Zo kun je de kleur van de koffie goed zien en men zegt dat het schuim er mooier in lukt. De Italianen hebben zo hun persoonlijke voorkeur.

Wil je wat minder sterke caffè, vraag dan om een caffè lungo of een caffè alto. Het koffieapparaat gebruikt dan iets meer water, zodat je wat meer in je kopje hebt en de koffie ook direct wat minder sterk is. Let op: we hebben het over minieme verschillen. Een Hollandse kop koffie heet een caffè americano, maar drink die maar liever niet in Italië, dat is zonde.

Het tegenovergestelde van een caffè lungo is een caffè ristretto. Minder water, dus minder in je kopje en nog sterker.

Liever meer koffie in je kopje, maar van dezelfde sterkte als een espresso, vraag dan om een caffè doppio, een dubbele espresso. Een caffè met daarin een scheutje drank heet een caffè corretto. Letterlijk: een gecorrigeerde koffie. Bestel je deze, dan vraagt de barista misschien “Con che cosa lo correggo?”, “Waarmee corrigeer ik hem?” De keus is ook weer groot: brandy, rum, grappa, whisky, sambuca en allerlei zoete likeuren.

Overigens drinken de meeste Italianen hun koffie met suiker. Hou je niet van suiker in je koffie, zeg dan dat je hem amaro drinkt. Koffie zonder cafeine heet decafeinato.

Zullen we het nu hebben over alle variaties met melk?

De bekendste is natuurlijk de cappuccino. Een flinke kop bestaande uit caffè en door stoom opgeschuimde en opgewarmde melk. De Italianen noemen hem cappuccio. Dat betekent mutsje, hoedje en refereert aan het melkschuim dat boven het kopje uitbolt. De cappuccino is een echte drank voor bij het ontbijt en wordt na 12.00 niet meer gedronken. Koffie zet de gal aan het werk en wordt na een overvloedige maaltijd gebruikt om de vetten van de genuttigde maaltijd sneller af te breken. Dat lukt natuurlijk niet met een grote plas melk erin.

Wanneer ik tijdens de warme zomerdagen een cappuccio bestel, vraag ik meestal om een cappuccio tiepido, lauw, zodat de melk niet te heet wordt. Bij het ontbijt kun je ook vragen om een latte macchiato. Dit is een grote hoeveelheid warme melk met schuim met een beetje koffie, nèt genoeg om de melk te kleuren. Macchiare betekent vlekken, dus met een vlekje koffie. Caffèlatte is een combinatie van espresso en warme melk, niet tot schuim geklopt.

Hou je niet van zwarte koffie en wil je na het eten toch koffie drinken, bestel dan eens een caffè macchiato. Jawel, dit is dus een espresso met een klein vlekje geklopte melk. En dan vragen ze ook nog of je deze melk caldo, warm, of freddo, koud wilt. Een macchiatone is simpelweg een grote hoeveelheid van deze combinatie.

Wat valt er nog meer te kiezen?

Afhankelijk van de tijd van het jaar en de streek waar je bent, kun je ook nog de volgende lekkere combinaties tegenkomen:

Caffè con panna – met slagroom, ook wel genoemd caffè viennese, Weense koffie.
Mocaccino – een mix van gesmolten chocola, espresso en melkschuim of slagroom. Vaak in laagjes geserveerd in een glazen kopje.
Marocchino – cacaopoeder onderin het glazen kopje, daarop espresso dan melkschuim, afgewerkt met cacao. Overigens heeft de naam niets met Marokko te maken, maar met de kleur. Marocchino was de kleur van het leren reepje dat zich aan de binnenkant van een hoed bevindt.
Caffè in ghiaccio – espresso in een glas met ijsblokjes. Favoriet in het warme Zuiden.
Crema al caffè– misschien heb je in een bar al eens zo’n apparaat zien staan draaien. Een zoete koffiesorbet.
Caffè affogato – een glas waarin ijs, meestal vanille roomijs, waarover een klein beetje verse espresso wordt gegoten.
Caffè shakerato – in een Martiniglas, koffie uit de shaker met ijs.
Caffè d’orzo – nepkoffie, gemaakt van geroosterde gerst. Ideaal voor wie geen cafeine wil drinken. Dé manier om kinderen aan de koffiesmaak te laten wennen.
Caffè al ginseng – een nieuwe trend, koffie gemaakt van ginseng wortel.
Chi più ne ha più ne metta, wat betekent: enzovoort, enzovoort.

Er zijn nog twee woorden die ik met jullie wil delen: de moka en de caffè sospeso.
De moka is het koffiezetapparaat dat in alle Italiaanse huishoudens gebruikt wordt. Water in het onderste compartiment, gemalen koffie in het bakje erbovenop, in elkaar schroeven, op het vuur en de koffie stroomt vanzelf in het bovenste deel!
De caffè sospeso is in Napels bedacht. Het komt erop neer dat je twee koffie betaalt en er één opdrinkt. Het andere kopje wordt later gemaakt voor iemand die het zich niet kan veroorloven. Wanneer deze aan de barista vraagt om een caffè sospeso, krijgt hij er dus één cadeau van een onbekende.

Nu ben ik wel toe aan een “bakkie”. Maar niet voordat ik heb besproken wat wij Nederlanders heel belangrijk vinden: wat kost dat allemaal wel niet?
Al banco, staand aan de bar, betaal je in de regel € 1,20 voor een caffè en een macchiato. De macchiatone, cappuccino etc. komen uit tussen de € 1,30 en € 1,50. (Prijzen in 2023)